| Title: | Copy Letter Concerning Dury'S Aims, ? To ?, In Latin |
|---|---|
| Dating: | 27 March 1656 |
| Ref: | 20/11/97A-B |
[20/11/97A]
[right margin: (95.]
Gratiam & Pacem à Deo Patre, & Domino nostro
IESU CHRISTO.
Literæ Tuæ d. 17. Ianuar: Cassellis datæ, Admodùm Reverende & Clarissime Vir, Dilecte in Christo Frater, rectè ad manus nostras pervenerunt. Intelleximus ex ijs & Documentis appositis, renovationem studij Tui, & laboris pro Concordiæ Evangelicæ promotione. Intelleximus simùl, & qvidem singulari cùm gaudio & gratiarum Actione ergà Deum, non modò Tibi & multis præterea in Anglia fidelibus Christi Ministris, Academiarum imprimis Celeberrimarum, Oxoniensis & Cantabrigiensis Theologis, alijsque Verbi Præconibus, Pacis studium Cordi esse, et probari, sed ipsi qvoque Serenissimo & Celsissimo Domino. Domino Olivario, Angliæ, Scotiæ & Hiberniæ Protectori, commendatum esse, magnoperè etiam nos affecit lætitia, qvòd negotio huic sancto & laudatissimo, Amplissimi Helvetiæ Reformatæ Magistratus, Authoritatem & concursum suum commodare unanimi Declaratione promiserint, ac Ecclesiarum illarum Theologi, Scopum illum omnibus modis,ut et Genevenses collaudarint, imò qvòd hæ ipsæ, & plures in superiori Germania aditæ Ecclesiæ omnes, expectationi conveniens dederint responsum. Promittimus hinc nobis optatum successum rei maximè arduæ, & Deum humilibus votis pro ulteriore sinceræ & constantis Concordiæ introductione & stabilitione, sollicitamus. Benedicat Is proposito Tuo pio & Pacem largiatur Hierosolymis, ut Pax sit in præmunitione ejus, tranqvillitas in Palatijs ejus.
Cæterùm qvòd ad inferiores Germaniæ Partes delatus, Ecclesias curæ nostræ subjectas præterire nolueris, sed cùm Pastoribus & Professoribus in Ecclesia & Schola nostra Propositum hoc Irenicum postliminio revocatum communicare, eosque simùl ad suffragia in communi Causâ invitare, eâ sub fiduciâ, qvòd sicut antea in priori solicitationis Tuæ Curriculo, nos pronos & faventes huic instituto exhibuerimus, ita etiam impræsentiarum in re tantâ pro viribus simus[altered from sumus] consulturi: ex eo & cognoscimus & exosculamur Tuum in nos affectum eique omni Officio & charitatis operis nos occursuros promittimus; atque hanc nostram oblationem, ut actu Ipso contestemur, ad petitum de confirmandâ Tibi nostrâ in conjuncto cùm reliqvis studio constante Charitate; Primò, pium hoc propositum cùm Fratribus Helvetijs & Genevensibus, reliqvisque Ecclesiarum Superioris Germaniæ, per omnia approbamus, ac Protestantium Coetui, miserè proh dolor in partes scisso, unicè necessarium judicamus, ut sepositis sinistris suspicionibus mutuis accusationibus, hostilibus altercationibus & decertationibus sub unum Christianæ Pacis & Concordiæ coeant Vesti-Contubernium. Media huic Scopo servientia generatim (:de specialibus enim qviescentibus adhuc particularibus Circumstancijs & collationibus, nondùm judicare possumus:) prout à Te plurimùm Reverende Frater, alijsque Ecclesiarum Antistitibus concepta, multùm felici successui commodatura judicamus, nec est qvod in ijs magnoperè desideremus hoc duntaxat, non posthaberi, ni rei tantæ Tractatione optamus. Primò, qvoniam Reformatarum Ecclesiarum Theologi, semper ad Consilia Pacis, ipsamque Concordiam fuêre proniores, atque etiamnum Schismatis tollendi & Pacis postliminio instaurandæ ergò tales se etiamnum [catchword: juxta]
[20/11/97B]
[left margin: 96.)] juxta tenorem Tuarum Literarum, atque adjectorum documentorum offerunt, ut Lutheranæ partis Theologi, qvi in studio hoc Irenico se præbuerunt difficiliores, & si qvid in negotio Pacis profectum, vel primi ruperunt, vel ita et ita gestum esse negarunt; Primùm ad Consilia Pacis & rotundam Declarationem invitentur, in qva declarent negotium Concordiæ sibi sincerè expeti, & juxta cùm nostris illud unicè in votis se habere. Hâc non præsuppositâ hypothesi, sed contrà pertinaci, qvæ apud multos regnat, nostræ Societatis ut irreconciliabilis mali aversatione, frustrà omnia agerentur, & à nostrâ parte, omnibus oblationibus & studijs, laterem lavaremus.
Deindè posito fundamento mutui & serij ergà Concordiam affectûs, inseqveretur proximè de ipsius Syncretismi erigendi modo, medijsque deliberatio: in hac utrinque ab inducijs incipiendum, qvibus omni hostili attentato, sufflamen ponatur. Secundò Veterum Disputationum & altercationum sepelienda memoria, nè ad ea denuò ventilanda & exagitanda redeatur, qvæ semel præcisa sunt. Tertiò, unicuique parti juxta sinceram & minimè cothurnatam confessionem tolerantia absque omni exagitatione, disputatione & traductione sanctè promittendâ. Qvartò, neutri parti, ut alteri addictos in Conscientiâ turbet aut traductionibus odijs, alijsque objectis difficultatibus, in suas partes sollicitet, concedendum sed seriò prohibendum.
Tertiò, de semel erectæ Concordiæ salutari conservatione, se offert Tractatio, in qva videndum, primò, qvomodo litigiosis & contentiosis occurratur, nè vel Scriptis vel Concionibus malum benè positum resuscitent, Secundò, qvomodo in Scholis & Academijs Iuventus à præiudiciosâ & immaturâ Controversiarum Ventilatione, amore & æstimio, abducatur, contraque Scripturarum Analysi & Interpretationi veræ assvefiat. Tertiò, tàm Doctores qvàm Auditores, in terminis Charitatis maneant, & sibi invicem pijs non desint officijs.
Hæc sunt Clarissime & Reverende plur: Domine. Frater, qvibus Tibi aliqvem gustum de nostro circa Tuos conatus, studio præbere voluimus; parati cæteroqvin, qvandocunque hoc exiget necessitas, ad ulteriorem mentis nostræ Declarationem omniumque officiorum, rei tàm expetitæ inservientium, exhibitionem. Deus Pacis, pacificis Tuis laboribus cælitùs gratiâ suâ aspiret, omnesque Tuas actiones & conatus in sanctissimi sui nominis ac Ecclesiarum florem ac emolumentum dirigat.
Bremæ. d. 27. Martij. Anno 1656.
Reverendæ Tuæ Dignitati.
addictissimi in Domino
Ecclesiarum Reipubl: Bremensis Pastores & Conservi,
eorumque nomine.
Balthasar Willius, S. S. Theol: Dr.
& Professor Senior in Illustri Gymnasio,
Ecclesiæ Marianæ Pastor, ac reliqvarum
Superintendens. [pp?] Inscripto.
Admodùm Reverendo Clarissimo & Doctissimo Viro
Domino Iohanni Duræo, Theologo Anglo
celeberrimo, Evangelicæ Concordiæ &
Pacis Curatori ac promotori pijssimo
Fratri ac Symmistæ perdilecto./.