The Hartlib Papers

Title:Booklet "Liber Exercitiorum Logicorum", Part 1, In Latin
Dating:undated
Ref:38/4/1A-10B: 1B BLANK
Notes:Document divided between 3 files.
[38/4/1A]

                         LIBER
                 EXERCITIORUM LOGICorum.
[38/4/2A]

[Hartlib's hand:]
[page divided into 2 columns, left column:]
           Ex Gymnas.
1. Dispositio Ethice p. 158. et 159.
2. Disp. Ethice Aristot. p. 244.
Ex Altera parte Log.
Pulcritudo corporis. 104. p. et 598.
Aemuli   p. 111. et 459. et 873.
Amicitia p. 185. et 483. et 645. et 886)
An hoc mundi seculo pstet discere philos.
  practicam quam Theoretic. p. 378.
             et 920.
Prudentia.      p. 451.
Prudens. Vir.   p. 480. et 781.
An Philos. practica Theor. pstent 526.
An petens magis metuat quam speret. p. 528.
Ira. p. 685.
Philosophia practica.   722. p.
Dialog. de Amicitia Cic. resol. p. 751.
It. Aristot. System. p. 752.
  Temperantia. 757.
  Verecundia     765.
An juveni Nobili hoc tempore potius
 discenda philos.pract. quam Theor. 824.
   An homo mulier pditus sit Virtute
       morali?   p. 825.
Resolutio Systematis Ethicj. 844.
   Fortitudo p. 965.
[Divinatio?] Cic. et Annè resolut. 751.
An [2 words illeg.] rectè fecerit qui se ipsum interfecerit.
                          p. 825.
[right column:]
 EX GYMNASio Log.
et Alt. parte Log. Keck.
THEMATA Ethica
pertrectata
             THEMATA
          alia PHIlosophia in
             1. parte et 11.
           Logica.
An Accident. propria unius subjecti possint communicari alteri subjecto realiter
dispositio Logice. p. 158. et 159.
           Ex alter. parte. log.
[Predicamentum?]. p. 201. et 487. et 932.
An definitio sit terminus simplex an v.
    [propositio?] integra. p. 351.
Resolutio integri system. logici p. 433.
           et 547.
Quando hoc tempore logicæ [halitus acquirendus?]
                    p. 496.
An doctrina pdicamentalis sit integralis
   pars log. Arist.   512. p.
Resolut. Themat. Syllog. coniuncti. p. 838.
An pdicam. externum ex log? p 455.
   Philosophia p 774.
 
[38/4/2B]

[left side:]
            THEMATA POLITICA.
Consiliarius p. 167, et 720. et 911.
Politica. p. 252. et 254.
An I.Cæsar legitimè sit interfectus p. 367. et
                            523.
An Belge debeunt de pace tractare cum
       Hispanis. 387.
An Poloni debeunt se deb adjungere Germanis
oppugnaturis Turcam.   p. 389.
An pstet in [patria?] absoluere cursum philos.
quam ejus rej cum in [stude.?] abire p. 395.
An subditi debeunt resistere Tyranno p 532.
    Principatus    p. 728.
Quomodo salutariter admittendi sint peregrini hic Dantisci.   p. 734.
[deletion] [togatos?] violare sit contra
   Ius gentium   p. 814.
Iuvenis Dantisci natus potius amplecti debeat
studia literar. quam mercaturam p. 947.
[right side:]
                OECONOMica.
Relatio inter dominum et servum p. 799.
            PHysica Gymnas. Log.
Animal. p. 68.
Manus    p. 108
Lib. physici Aristot. p. 243.
          Alter. pars Log.
Homo. 67. et 553. et 753.
  [Ci..ntus?] p. 77.
   Physica p. 85. et 968.
                    [Sermocinatio?] 760.
Trinus num. p. 78
                    Mors 803.
Ingenium humanum p. 92.
Odor. 98. et 455.
Risus 106. et 457. et 860.
Anima rationalis. p. 133.
Forma leonis.   p. 133.
[Materia?] [illegible word] p. 134.
Corpus humanum 16.
Cor. p. 138. et 471. et 617. et 792 <et 878>
Mundus p. 146. et 467. et 717. et 789.
Iris. p. 192.   Nix 846.
Sirenes. 207.
[38/4/3A]

[left side:]
Somnus p. 494. 218 et 223. et 730.
Erectæ staturæ explicatio per solum terræ. Finis 258
 Erecta hominis figura p. 261.
An argentum possit transmutari [illeg. word] p. 326.
An mundus fuerit [abol?] p. 510.
Peripheriæ 499.                  Sermo. p. 682
An homo [.gat?] [falsum?] 505. Oculus p. 715.
Ficus 563.       An deus ex [mundii?] mole
[Aleæ.?] 569.       mundum produxerit? 741.
[I...nium?]. 573.
Visus Visio. 607.
An nerui oriantur à corde vel à cerebro 672.
an homo raliter scire desideret 736.
An somni sedes in corde an in cerebro. p. 951.
                 HISTORICA.
C. Iulius Cæsar. p. 122.
De [Phaetonte?] p. 212.
An Petrus fuerit Romæ. p. 336. et 507. et 743.
An I. Cæsar legitime interf. 367. et 523.
Vladislaus Iagello.   461.
Aristoteles.   p. 623.
I. Cæsar. 689.
Themistocles. p. 769.
[right side:]
          THEOLOgica [Gym log e?]
Invocatio Dej. 78.
Fides. p. 80.
Sacrum. p. 89.
Persona Ioannis. p. 57.
Ascensio Christj p. 102.
Num. Cap 11   v. 1. cum v. 14 res. p. 214.
Caput. vlt. Deuter. p. 217.
Cap. 53. Esaj.       p. 218.
1 Cap. Ioh.          p. 221.
Psal. 16.            p. 239.
Epist. Pauli ad Galat. p. 245.
Cap. 2. ad Galat.      p. 251.
Cap. 3 ad Gal.         p. 252.
Cap. 4 ad Gal.         p. 253.
Cap. 5 et 6 ad Gal. p. 255 et 257.
          Ex Altera parte Logic.
Deus. p. 13.
Angelus p. 21 et p. 440.
Trinitas Sancta trinus num. p. 78.
Natiuitas Christj p 160. et 475.
An Petrus fuerit Romæ p. 336. et 507.
An corpus Christi sit in loco. 358.
Cap. 16 Math. resolut. 434.
Ps CX resol. p. 538.
Ps. XXX.      p. 543.
Epist ad Rom. 13. p. 545.
Resurectio Christj. p. 611.
[38/4/3B]

[left side:]
Lapsus primorum parentum. 653.
Imago Dej. p. 752
An deus ex [.ide] molem mundi produxerit? 741.
An Petrus Ap. fuerit Romæ? 743. et 833.
An Ambrosius rectè excommunicauerit
  Theodosium. p. 746.
Stephani Martyrium p. 785.
An Philos. pugnet cum Theol. p. 828.
Ps. CXI resol.   p. 966.
                   POETICA.
Sirenes. p. 207.
De Phaethonte fab. p. 212. et 648.
Pallas. p. 490.
[38/4/4A]

         In justis bellis licitæ sunt insidiæ
Latratus prudens Vmber premit ore sagaci
     Dum pressos olidâ nare pererrat agros
Dentatum ardorem luminosque impiger orbes.
     Venator fugiens, retia figit apro.
Idem villoso cum <non> queat ire bisonti
     Obvius, in cipu tum decipit arte ferum
Disiecti militiam [M..uortia?] pectora vestram
     Venator tacitus comprobat insidias.
Nolo scelus, facinus nolo, perjuria nolo,
     Nolo dolos, fraudes nolo, sed insidias.
--------------------------------------------------------
         Essentia Creaturæ non est ab æterno
Quamvis fatidicæ grauem Sibyllæ
Annorum seriem, diesque vincat
Quos Tithonia computat Senectus
Et metam Pylii senis relinquunt
Hoc quodcunque vides, uagisque latè
Conclusum spatiis poli patescit
In cunis puerile vagiebat
Olim pertenuesque nouit ortus.
Quid de corpore proloquor caduco?
Ordo protinus omnis Angelorum,
Qui surgit fabrica potentiore
Agnoscitque deum, et vocat parentem.
--------------------------------------------------------
[another hand:]
                    CARINA CARO
Hæc Caro Carino suo mandata, salutem
     Mittere quam possit, non habet ipsa sibi.
[38/4/4B]

Nec scribit quæ mandat, aëri custodia cura
     Excubat, & calamo verba notare vetat.
Quæ custos prohibere nequit, suspiria, planctus,
     Et lacrymæ, his curas exonerare juvat
Quis scit, an hæc Tamesis, querulæ qua suspicit ædes
     Audiet, et pronis dum petet æquor aquis
Deferet ad turrim? Tu quamvis carcere clausus
     Aure reor, patula murmura nota bibes.
Sed vereor ne non agnoscas, scilicet ad te
     A nobis isthæc prima querela venit.
Hactenus exsortes curarum viximus unà,
     Vitaque lætitiæ nil nisi scena fuit:
Nunc qualis tragicum solet infamare theatrum,
     Gaudia præcipiti turbine versa ruunt.
Fortunæ tam fluxa fides! Tu raptus ab aulæ
     Luce, tenebrosi carceris antra subis.
Ipsa ferens utero, custodi tradita, culpæ
     Conscia, consiliis sola relicta meis,
Mille modis pereo: jamjam Lucina minatur
     Tormina, mox judex asseriora parat.
Functa puerperii fuero si forte pericto
     Carnificis vix est effugienda manus.
Fac etiam effugiam, potero ne avertere labem
     Quæ famæ & genti vivit inusta meæ?
[38/4/5A]

[Hartlib's hand:]
                     --"--
Abscedat hinc quisquis delicatas aures ut non nisi blanda Eloquentiæ s...itate saturandas attulit Historicum ago imo tragicum (nisi quod nec Hyperbola nec mendacio utor.) non oratorem: nec attentionem vestram Arid. sed honorem pariter ac fidem, Ecce rem gestam narro, quæ penè efficiet ut credatis tot portentosa
--------------------------------------------------------
[scribal hand:]
O Possem vel morte! mihi quodcunque minatur
     Exitio Nemesis non satianda meo,
Despicerem penitus, luorique in parte locarim
     Mors tua, morte mea si redimenda foret.
Nec sola Alcestis fuerit cantata Poëtis,
     Quod potuit chari, fata subire Viri:
Sed mala, quæ miseros nunquam præsagia fallunt
      Nescio quæ de te, dira timere jubent.
Vidi ego, cum multo stipata satellite cymba
     Ad turrim spoliis iret onusta meis,
Et nimis, heu! memini cymbam quæ forte tegebat
     Stragula purpureo, tincta colore fuit.
Pulla sequebatur comitum per inane volantum
     Turba, cadaveribus qualis adeese solet.
Dum crocitat, dum raucisono secat aëra cantu
     Remigibus visum est triste celeusma dari.
Adde quod in somnis hæc omnia fallit imago:
     Quæ capite orbatum te mihi sæpe refert
[38/4/5B]

Vana, precor, fuerint, sit Turca scientia fallax
     Nec sit in auguriis ominibusve Deus.
Tu nihilo secius nostris divelleris ulnis,
     Cogeris & letho deteriora pati.
Scilicet & gravius letho sic vivere ut hostis
     Cum possit vitæ, rumpere fila, neget
Scilicet & gravius letho, pæana canente
     Invidia, instabilis sortis obire vices.
Utque semel dicam, famosis sontibus addi
     Crimina quos justo carcere nota tenent
Dedecus & omni letho crudelius, et quod
     Vix unquam è fastis deleat ulla dies.
Te ne per augustam solutum dominarier aulam,
     Dividere & famulis, atria tota tuis,
Nunc crypta squalente tegi? Nec sole nec aura
     Nunc nisi per rimas semimicante fruj?
Ah! durus quicunque premit te finib. ante arctis,
     Qui negat hospitio libera tecta tuo!
Sæviat minuitis rigido moderamine custos,
     In quos est pietas quam minimè esse pium.
Tu neque regalem voluisti exscindere stirpem,
     Nec dare sulphureo sceptra cremanda rogo:
Obijcitur fidei violatæ crimen amico
     Et cæde insontis, fax hymenæa calens.
[38/4/6A]

[Hartlib's hand:]
             EPISTOLA Gratiarum Actoria,
       Valentino Reusnero Amico Magno S. Hartlibius
               perpetuam foelicitatem.
Commendo Tibi Eruditionem quam hominum stultitia jam dudum damnauit ostracismo. Vt possis gaudere quam Te adhuc æstimet fugitiua Musarum Parens, quæ Tibi tantum supplicat. Arrexêre exulantem ad opulentam foelicitatem benigna Tua hospitalitas et perennes largitatis eximiæ fontes. Si auitam reddideris libertatem quam pænè inter vulgi (absit verbo inuidia.) sacrilegi odia et ob latratus amisit: dabit Tibi pter Aeternitatem nominis quam iam istis initiis meruisti, gloriam restitutæ felicitatis Publicæ, quæ una cum literis dudum exulat. Effeto nimirum sæculo et cuj recte quærit festiuitas Lucianj qua Iouem impetit cæterosque Ethnicorum Deos. Miratur enim cur tot olim genuerint liberos, illos a suo sæculo interrogatque [amentur?] Ecquid Septuagenarii jam essent, aut lege Pappiâ contra senum Nuptias latâ constricti: Certè non possum indignorum et affectus juueniles reprimere quibus regendis [impares?] sumus: eoque [angit?] quod publicè queri <[tuæ?]> non liceat: dum sæui mores et infensa tempora Vera dicentes non <tolerant> sustinent. Mihi crede quæ hodie ante oculos sunt vitia postmodo post terga velut in solitudine jacebunt, odoratura Virtutes quæ minus magis fulgent sacro illo fulgore ducent quam cum Publica Commoda pia atque erudita vicissitudine comitantur. Quid enim aliud Respublicas et Imperia euertit et socias inimicat vires, quam infamis (ne quid grauius dicam) insubidorum Alastorum Ignorantia? Sed hæc
[38/4/6B]

littori concionantur. Querelæ et conjuncta lacrymis suspiria super ejusmodi malo hactenus frustra cum jam pridem homines Disciplinarum Candidatos, boni sæculi instrumenta, pertinacibus conuitiis aut hianti semper auaritia rideant. Quemadmodum Demetrius olim Ephesinus cum fuit ubi Dianæ magnificentia periclitaretur hoc est [Greek: tò méros] illorum in discrimen vergeret. Vetus sane hoc malum! Vnde mirum est inter petulantissimam[altered] sæculi istius iactationem et indefessum doctæ professionis contemtum, posse Te inueniri qui scientias ames aut illos quos aliquis titulus modestæ Eruditionis commendat? de me paucissima loquor. [deletion] <ne> peccem in frontem suam quæ vt in aliis rebus ita ad laudes proprias infima est. Macte optime atque integerrime atque Indulgentissime Vir! Tuæ scilicet Pietatis Tuæque teneritudinis erit erroribus publicis fauore et priuato benefaciendi studio mederi Ignoratiam deprimere, communem fugare mæstitiam, leuare planctus nostros et exemplo Tuo decora Musarum capita ab iniquissima seruitute ad pileum et lætam vertiginem vocare. Inprimis Hartlibios iam strictissima cujuscunque sacramenti religione familiæ vestræ obligatiores. Pro quibus Officiis Famam aliquam vocabimus in laudem Tuj quæ Virtutes Tuas clangentibus alis differat per totum. Orbem habitabilem. Vale.
                    Excellentiæ Tperamanter
                        adstrictus
                           S.H.
  Cantabrig Calendis Iulii Anno 1625.
Viro Clarissimo Excellentissimoque Domino Valentino Reusnero. Patrono suo indulgentissimo Dantiscum.
----------------------------------------------------
[38/4/7A]

Salutem Plurimam. Ignosces doctissime Vir innocenti audaciæ quæ bonæ [fruus?] in officium promouet. Quod enim psentibus pugillis Amabilitatem Tuam ignotus alloquor, fecit Tractatulus fratris mej quo dulcem illam Quietem Ecclesiæ suæ delineauit, alius detrimento Magnitudinis, nullo Veritatis. Illam turbatam hactenus et propria sede expulsam publici mores fatentur. De aliis non loquar ipsi Theologi et quod inprimis angit orthodoxæ Pietatis professores quia taci et consentire videntur. Quis vnquam vetiori ætate veri sabbathitari religionem profano Populo enucleata particularitate instillauit? Nam quæ eti de Sabbatho scripsêre, vtinam eius essent generis omnia, vt justè probari possent. De sacri enim Sabbathi natura, de tempore quo primum in lucem paruit et inprimis de modo quo optimè [celebrari?] possit (ac debeat) ea tradunt quæ nec accipiunt à cælis, nec in terris rectè disseminari possunt. Confundunt prorsus Naturam Sabbathi cum ceremonijs, de prima origine et ortu en tenent quæ ratio sana refellit, et cum de recta eius observatione atque sanctitate disputunt cuius primo in omnibus feriis habenda est ratio, sanctitatem tam operum manuum quam roborem efformant. Ne igitur fideles Animæ diutius in eo erint in quo sine periculo salutis et detrimento gloriæ Dej diutius errare possunt, veram Ille feriandi [rationem?] paucis pro tempore adumbrauit. Et quamuis imperfecta planè atque informi Eloquentiæ imagine, nihilominus si quis propiori oculo adspexerit non absimili Bruti illius Bacilo, cuius intus solidum aurum corneo velabatur cortice. Hoc est quæ Sacra scriptura pondera pscripsit et q semper prior ac purior Ecclesia sanctissimè probauit & fortassis inveniet. Quæ ora cum
[38/4/7B]

ab homine nullius nominis proficiscuntur etiamsi non tam venustè ac splendidè afferri possint; prilara [hi?] semper audent quæ expeditam in cælum viam hoc funali piis [..?] strabunt. Tu inprimis Elegantissime Vir probabiles natutates Tuo juuabis adnisu et hominem qui chartas istas Tuo Nomini consecrauit, quo aliqua poliantur elegantiâ, pia qua eo teneritudine et judicii firmitate amabis. Quod fiet si hanc Pietatem quæ variis in locis indignè agitata, stabiles et quietas sedes nondum inuenit, hospitio tuo accipis.   Vale.
                           Amplitudinis T Addictissimus
                                         Sam. H.
Cantabrigiæ   12. Nouembris Anno 1625.
Doctissimo <Excellenti> Viro. M. Matthiæ Pasori
Amico indulgentissimo.            Oxonium.
--------------------------------------------------------
                  Digno Patris Filio
     Honoratissimo Domino Francisco Baroni Verulamij summo Angliæ Cancellario Serenissimo Principi Iacobo Magnæ Britanniæ Monarchæ potentissimo a sanctioribus consiliis. Magnificentissimo Literarum ac Literatorum Mæcenati.
Mirabitur sat scio, Amplitudo Tua, Honoratissime Domine quid isti chlamydato Militi, te cum pacis nempe et legum destinâ, sit negotii. Homo impolitus et asper, vereor ut incoram Tuj ipse [e se?] loqui vel sciat vel non erubescat. Itaque ego qui eius [parias?] audio, et vt apud Aegyptios, solus generis Autor, si paulisper mihi audientiam tribueris commune vtriusque votum expediam. Postquam inuentus est, qui Theaginis defuncti statuam, ac si viuentem ulcisceretur, de
[38/4/8A]

nocte flagris cæderet; exinde coepit iste meus Tyro eximiè timere sibi rebus suis, ne idem sibi usu veniret, vt destitutus vindice absens ac inscius vapulerit. Proin nimium quantum orat, vt quoniam juxta Pindaricum illud - [Greek: archomenou d'eschou prósopon chrè thémes Telaugés]. in ipso statim aditu (tanquam infantibus [laudatis?] antiquam illud Præfiscini occinerem.) illustris tuj nominis fulgore et Virtutis [Greek: eikonismo] [malos?] oculos pstringerem: Ego uerò qui sponte mea id facturus eram, miratus pterea at facillimè agnoscens ingenium militare, tantum dominationi tuæ [ex animo?] tribuens (felix toga quam protegunt Arma, fæliciora arma quibus faciet toga non utinam [indirepta?] copula et perpetua vos teneat concordia.) eo magis <[iam?]> magisque [Horcorum?] tuto compellans, [Greek aito propigno, lissomai goou próphron emin arogos tonde ton boulematon]. Sed istud confidentior paulò, sed timidior tamen. Auget enim. mihi [animum?] fateor quia [Magnum?] hoc est et Literar. Vero [conuenientissimum?] cum strises ipse maximus polleat ea et in aliis [ei? abbreviation] munia complecti. Auget vultus ille tuus in supplius perpetuum nulla temeratus [mive?] serenum. Auget benigna Pietas contusas semper eousque [..tit?] ut munus [Greek: skuzomenai gumnois posin oikai' iasi]. - verum despondere itidem cogunt accuratum illud judicium, cuius limam subire metuunt q multa dies et multa litura coerunt; negotionum tuorum molis q tibi uni nec puero unquam ferias contingere passa est, pcipuè [ac?] flumen illud et torrens Eloquæ [Greek: epea niphadessin eoikota cheimereesin]. quo perfusa beantur felicissima illa et æternum victum Tua scripta. Inter spem igitur motumque fluctuans quid agerem! Sanè ut cum fata volent bina
[38/4/8B]

venena juuant - ita consultius dixi, minutias istas tu enim etsi extra oleas forsan eum? illatitur Aristarchus, non minori cum Impudentia quam ineptia [nomini?] tuo (dum Anglie et terrificum Sydus) inscribere, quam diutius intestata sinire effusa dediti Tibi penetissimè [animj?] desideria. Diutius inquam nam quid deinceps melior erunt [Greek: [amérai?] epískopoi márturen sophótatoi].
     Interea loci qui mos Aegyptiorum fuit, deos suos cum sacra facerint, in articulata voce colentium vt plurimis [..di...entes?] et votis tamen et vocibus se destitutos significarunt, eundem ego
                               Amplitudinis Tuæ
                                 Seruus à sanis.
                                     infimus
                                        I. E.
 -------------------------------------------------------
    Reuerendissimo in Christo Patri ac Dominio Iohanni
  Prouidentia divina Cantuariensi Archiepiscopo totius
    Angliæ Primati et Literarum Patrono Maximo
        G. B. felicitatem precatur perpetuam.
      Atlantis Vniversam celi fabricam sustinentis et iam lassi sustinendo humeris terrenam adhuc molem superimponere [Tmite?] quiddam esset ac inhumanum. Amplitudini T. Reuerendissime Pater uelut Atlanti ulteri grauissimam late atque Reipublicæ nostræ curam [tanquam?] et [celari<t>ia?], [coruis?] innixam Sabbati petitionum nostrarum qterrestre pondus superaddere [impudens?] perfecto et impudens factum videretur. Magnam etenim ego et injuriam aliis et [tibi?] molestiam asportare videar, si tantillum temporis uel cui<u>s et nequitiis aliorum detraham, uel ad immensum illum queriar quotidia
[38/4/9A]

anarum curarum cumulum ipse quid adiicam. Verum uerò - et uera et inprimis ad literarum alumnos Benignitatis T fama, q nimis vestita pennis et argenteis tecta alis est aliis quam terrarum finibus terminatur effecit et has querelas nostras literarum [nre abbreviation?] in Amplitudinis Tui gremium supplicum more hoc est precibus effundere [denu..erim?]. Cum optimè semper in de [Repmuuantur?] qui et publice juuentutis aj atque mores fingerentur, nullum aliquem priuatum sumtum nimis magnum esse judicant. tum verò inprimis hujus pclari facti atque instituti laudem cum D. Tua licet non parum commune tamen ante aliquot annos [quieuit?], piæ memoriæ Vir Grindallus Cantuariensis nuper Archiepiscopus, qui scholam publicam vbi literis et humanitate juuentus excoleretur apud Sanctebegienses instituit, institutam prædicto quodam ad ludimagistrum sustentandum donauit. Hæc schola jam labens et [com.per.....iens?] admodum ad interitum, suspensa et sollicita vnde opum à quo consilium ut petere audacter aut expectare fidenter [possit?], ad Claritatis T splendorem sicut noctuæ ad radios solis [conulor mies?] perstringebatur. Nam cum nos omnes planè [Uginius?] quando fauore ope et gratia singulos quosque complecteris qui Literarum nomine a te quicquam petunt, hinc Musæ nostræ animatiores reddite, licet lugubres et squallosæ obsitæ, ad pedes tamen Dignitatis Tuæ aduolitæ atque prostratæ, manus supplices ad bonitatem tuam tendentes literarum nomine Dignitatem Tuam orant atque supplicunt ut [illeg.word] earum patrocinio Tuo suscipias et complectare. Quo loco jam jaceant literæ vel [ignari?] omnium literarum facile animaduertunt, adeò vt nec prioris sæculi felicitatem potius admirari quam illa spe, studiosos citum jam alere et sustentare possimus. Iam enim non crescere
[38/4/9B]

et florere, sed ne subsistere quidem suis sedibus aut premere persunt litere neque verò illarum salus diuturna esse potest si sub [scir. frates?] è quibus Academiæ ipsæ deductæ [sunt?] sic et fit passim in illis Borealibus Angliæ partibus exaruerint ruinam [ago?] et interitum publicarum scholarum in quibus nisi radices, juuentutis rectè culti fuerint nihil in Academia adolescet quod uel in vineam Dominj aut in administrationem Reipublicæ postea assumi possit. Et quam grauis [..itisa?] hæc scholarum calamitas est nos facile experimur in hac una Grindalensi schola ex qua multa pclara ingenia ad Academias breui peruentura sint dummodo studiorum cursus nullis impedimentis retardetur et literarum cultoribus literarum pmia proponantur quibus aut oscitantes et inertes ad amplissima Literarum studia excitentur aut currentes planè incitentur. Cuius scholæ recuperrandæ nisi spes aliqua noua Tua autoritate Nobis affulserit, quomodo eius non dicam splendorem et [...idem?] sed uitam etiam et spem contineamus, planè nescimus. Quamobrem si in hac tanta rerum nostrarum cura et difficultate [faes?] benignitatis Tuæ [quilsemus?], non magis id erit mirandum quam ad asylum peregrinos ad oram miseros ad portum nauigantes sæpè conuenisse. Quem enim. vspiam hominem hac doctorum tempestate melius compellarunt Literæ, quam illum ipsum qui literas et literatos omnes incredibili amore persequitur[altered] eosque plurimi facit et ueneratur? Ad te ergo vir amplissime nos conuertimus quoniam neminem cognoscimus qui majori aut authoritate possit, aut studio uelit tam honestam causam suscipere à quo tantum in hac Literarum causa expectamus quantum Ipsæ Literæ ex Optimo Car. patrono spe-
[38/4/10A]

rare possint. Quamuis enim. nihil dignum dignitate Tua dignum virtute Tua, dignum lecturæ atque oculis Tuis pstare possumus, quamuis etiam neque dignum esse putauimus Dignitatem Tuam tot tantisque negotiis publicis implicatam in hoc multiplici negotiorum publicorum concursu nostris Literis atque adeò inani hoc verborm strepitu interpellari, uicit tamen hunc timorem nostris et metum omnem eripuit nobis candor animi tuj atque bonitass singularis adeo ut facere non potuimus quin exiguum hoc [....tatum?] nostrarum pignus hoc qualecunque industriæ et diligentiæ nostræ specimen hunc codicem scholæ nim. Grindallensis partum licet rudem et impolitum Dignitati T daremus. Munus perfecto leuidense et crasso filo compositum Tuaque [Amplit....?] indignum, tale tamen non dicam quale à Dignitate Tua expectari sed quale à Nobis jam dari posse putauimus. Quod si serius istud quam par erat à nobis pstatur officium, ne officii qsumus adscribatur negligentiæ sed locorum intercapedini et temporis quam captauimus opportunitati. Atque equidem si in hoc flexu Musarum Authoritas Tua rebus nostris sic tractes atque [1?] minutis literarum nemine literarum homine aliqua ex parte subuenire dignata fuerit se fluctuantem, hanc Musarum sedem prudentissima consilii tuj gubernatio stabiliuerit si scholam nostram jam uirtutem imò dilapsam uigilantia et industria Tua reciperaverit non modo superiorem [fundoræditionem?] Tractando uerum etiam diligenter pconiendo ne in simile posthac periculum deueniat, non solum studia Nostra ope Tua virenta et conservata esse publicè apud omnes pdicabimus sed etiam in posterum patriam illam communem inopem q fructum huius rej [commune? ms unclear] latissimè sortiet, Dignitatem Tuam [metu?] paratissimam hoc tam eximio et optato beneficio in perpetuum aduinxeris. Universam causam et singulas illius [circumstantiis?] in has literas (ne sim [inotemus?]) includere uelim uerum eas omnes coram [sermone?] mutuo paucis expediam [vi-?]
[38/4/10B]

de et opportunius et plenius rationem omnem et statum illius negotii Tua prudentia [agat?]. Pater cælestis sanctissimus Amplitudinem Tuam in [...quis?] curas atque studia in omnem temporis longinquitatem [per....eat?] et moderetur Teque literis beneuolum et Reipublicæ [s....tatem?] perpetuo conseruet.
                Amplitudini et Honori Tuo deditissimus et
                           deuotissimus.
--------------------------------------------------------