The Hartlib Papers

                      CAP. XXV.

     Visio trium Columnarum, 14. & Domûs magnæ, extra qvidem speciosæ, intùs verò serpentibus scatentis. 20. Sed â Leonibus repurgatæ, 25, & ab Adolescente qvodam illuminatæ.

Maij 12. redierunt ambo illi, dicentes: Attende Christophore, & nihil metue.   2. Et subitò vidit tres columnas, unam ante se, lapideam, duas â latere illi, habentes Rosas ad aspectum valdè pulchras. 3. Et dixerunt illi: Tange Rosam illam in Columnâ dextra <sinistra>. 4. Qvod cùm fecisset, mox Rosa illa circa columnam coepit currere magni solis instar idque velocissimè: sed Rosa alterius columnæ stabat immotè. 5. Media verò columna stabat ante me cum appensâ sibi Tabula, depictâ per margines characteribus Latinis undique. 6. Supremè stabant hæc verba: Magnus est Dominus, qvi judicavit ipsam; Infimè: Ego Tibi trado poculum iræ; ab uno latere: Sangvinem, Ignem, Gladium; ab altero: Sulphur, Mortem, & interitum. 7. Mediæ superficiei Tabulæ insculpti visebantur homines adorantes Idola, simulacra, Bestiasque tetras, ceu cacodæmones 5. Me verò ista intuente & perpendente, venit insperatò procella venti, qvô Tabula hæc in alteram partem conversa eandem planè repræsentabat sui faciem. 9. Durante hoc spectaculô dicebant Iuvenes illi ad me benè septies: Aspice & diligenter attende. 10. Cumque septimâ vice id repeterent, venit procellosi venti impetus, columnamque evertit funditùs: ego verò ruentem cernens collum meum recta petituram putabam. 11. Qvæ cùm caderet, mihi non aliter erat, qvam illam me obtrituram esse: vertit se tamen, et recidit in Meridiem. 12 Et mox ab illâ exijt Nebula & Fumus ingens, ad coelos usque ascendens: reliqvæ autem columnæ duæ stabant immotæ. 13. Iuvenes autem ad me:

152

seqvere nos, nihil tibi mali accidet. 14. Deduxeruntque itaque me in Domum qvandam magnitudine & amplitudine stupendam, extrinsecùs tàm speciosam, ut verbis depingere neqveam. 15. Sed intùs tantâ scatebat serpentum, Ranarum, aliorumque Reptilium ignotorum etiam mihi, multitudine, virulentoque ab illis prodeunte halitu, ut langvorem animi deliqviumque pati viderer. 16. Sed illi ambo dextras suas fronti meæ immiserunt, & recepi vires. 17. Conspexique serpentes illos mutatos in homines habitu diverso, Ecclesiastico & Politico. 18. Habueruntque inter se Libros qvasi inversos; & in medio Librum qvoque unum peculiarem, albo & cæruleo involutum linteo. 19. Super qvô altercabantur tàm diu, donec erat ad verbera deventum, mordebantque se invicem, ac laniabant, ut canes: duravitque conflictus ille, in domo illâ extrinsecùs speciosâ, horas circiter tres. 20. Et venit Leo, virgamque habens ferream percussit eos in universum omnes, ut prostrati in terram jacerent semimortui. 21. Nonnulli tamen recollegerunt se: & qvia ibi serpens cubabat humanôs Capite, duabusque Caudis, accesserunt hunc, Leonem accusantes: 22. Serpens verò erectô capite emisit velocissime sangvineum flumen. 23, Sed Leo saltu se transtulit post Arborem qvandam triangulam, cujus anguli gladiorum instar acuminati flumen intercidebant, ut Leonem attingere, & lædere, non posset. 24. Arbor autem illa excrevit subitò in proceritatem magnam, & Leo itidem magnitudinem assecutus discussit serpentis caput, duplicemque illius caudam dilaceravit.

  25. Et Adolescens qvidam formosus per medium Domûs volans illuminavit eam totam. 26. Mirabar autem incredibilem ejus (Adolescentis) formositatem: nec minor erat Domûs ipsius majestas, qvæ jam intrinsecâ facie exteriorem illam speciem longè superabat. 27. Tùm ad me Iuvenes: Attende, qvæ de Visionibus hisce Tibi dicturi jam sumus! 28. Tempus enim præterijt, & ad exitum Volventur

                     CAP. XXVI.

     Explicatio Visionis trium Columnarum, de diversitate Religionum inter Christianos. 3.qvomodo se non tolerent, Deus licet toleret omnes. 8.9.&c. Pij omnes ubique Deo placent, per columnam primam, constantem, repræsentati. 20. Vertumni omnes displicent, purgandi tamen ab apostasia & levitate sua. 28. Columna media Babylonicas abominationes detergit, horrendumque in eos judicium Dei. 65. Eqvus ferox Babyloni succurrere cupiens transfoditur 71. Ursus et Echinus. 73. Nuncius cum sigillo magno. 78. Infans ad Baptismum invitatus.

Mane igitur seqventi, 13. Maij, reversi hortabantur seriò: Audi qvæ sumus dicturi: nihil enim audies contra Scripturas sed ex ipsis Scripturis. 2. Lege Scripturas, & implora â Deo Spiritum Sapientiæ, cognoscesque, qvid sint tres istæ Columnæ: sicut & Domus illa hypocryseos, qvâ Domô ferè omnia sunt obtecta & obvelata, qvæ spiritualis Sodomæ nomine veniunt. 3. Dominus totius Terræ Iudex permittit Solem suum lucere super justos & injustos pluviam suam pluere super bonos & malos. 4. Tres etiam istas columnas stare permittit, & confert unicuique propriam potentiam insistendi fundamento suo: utque stent penes se invicem, & altera alteram ferre necesse habeat, volens nolens. 5. Dicimus proinde, miseriam super omnes miserias hanc esse sub Sole, qvod Cain Abelem tolerare non vult, sed prehendens clavam procurrit in campum, patratque parricidium.

154.

6. Sed heus Tu! Te Fratrem Tuum creavit Dominus! Te & Fratrem tuum redemit Dominus! Te & Fratrem Tuum sanctificavit Dominus! & in templum ac habitaculum Deo Spiritui Sancto <from line above: ædificavit>: ideò Tu illud destruere noli. 7. Nam ecce sangvis Abel clamat ad me, & Ego exaudiam, tibi verò. judicium dabo prænunciatum in Verbo meo. 8. Scribe: Impijs omnibus Scriptura sententiam edicit, ut bibant ex calice Iræ & furoris Domini Exercituum. 9. Scribe etiam: Qvisqvis ad Dominum Exercituum se converterit, non ejicietur. 10. Scribe: Qvisqvis ad Dominum Iesum venerit, huic ille dabit potestatem magnam secum coenam celebrandi: <ubi> apponetur incorruptibilis Manna, qvam nec tineæ nec vermes arrodere & corrupere poterunt: & ubi apponetur purissimè limpida aqva ex fontibus Israëlis. 11. Ad hanc coenam admittetur solus is, qvi constanter in Evangelij veritate perseveraverit, (sicut columnam dextram sine motu stetisse vidisti) immoto suo & fidelium omnium fundamento, Christo (qvi rupes est immota) innixus. 12. Coena hæc non tantum est coena, sed & jentaculum & Prandium. 13. Scribe; : Ientaculum fide peregerunt Sancti ante Diluvium Patres: Prandium habuerunt David & Prophetæ, Abraham, Isaac, ipseque Christus: Coenam Apostoli post effusum Spiritum Sanctum. 14. Atque hæc coena diebus & horis singulis adhuc celebratur ab ijs, qvi firmum sermonem Propheticum tenent, & qvi surgentes egrediuntur, ne fiant participes Plagarum, qvas mittendas esse super Meretricem Babylonicam in Libro scriptum exstat. 15. Scribe: Lætam habebunt coenam omnes qvi perseverabunt: coena enim Magna est, Claudi et Manci sanati sunt. 16. Scribe: Sani in oculis mundi Claudi sunt, & hypocriticam agunt poenitentiam. 17. Scribe: Sani sunt ægroti, nolunt venire ad coenam: nam abierunt intra sepes hujus mundi, & occultarunt se intra vepreta, & jacent in plateis civitatis magnæ, qvæ dicitur Spiritualis Sodoma. 18. Scribe: Cæci visum receperunt, Christus enim est lumen illorum, &

                                                   155

Stella Iacob orta illis est, & jubar Auroræ excitavit eos, & Sol justitiæ collustravit eos: ideò prospexerunt: & contemnunt tenebras hujus mundi. 19. Scribe: Ad hanc Coenam non veniet Ismael, utpote Irrisor: qvia spinæ hujus mundi, & divitiæ ejus magnæ, retrahunt eum, & Civitas Magna dementatum tenet. 20. Qvæ tamen cum fumo transibit, & sicut foenum ac stramen igne absorbebitur, unà cum ijs omnibus qvi repræsentati sunt per sinistram illam columnam. 21. In qvâ Rosam æqvè ut in alterâ vidisti, sed qvam simul atque tetigisti, mox se agitabat, tandem tamen constitit. 22. Hoc præsignificationem habet, remansuros esse homines, qvi â fornicationibus suis & beneficijs, resipiscent: s & hi sunt illi, qvi in aqva hypocriseos lavârunt. 23. Sed Dominus inqvit: Novi Te optimè, & scio hypocrisin Tuam optimè, & qvid redoleas sentio optimè. 24. Delatus enim est ad me infamis de te rumor, & ego revelabo turpitudinem Tuam, & abluam calcem fuci & hypocriseos tuæ, qvâ incrustatus es, veluti incrustatus dealbatusque paries: abluam, dico, pluviâ & rore. 25. Et mittam Ego Iehova lotores meos super te, & tradam ipsis smegma Verbi mei in manus, & lavari te mandabo, cognoscesque me esse Iehovam: qvi qvicqvid dico fit, & qvicqvid jubeo comparet 26. Et Ego Iehova excitavi Ventum meum adversus columnam mediam, & Tabula ejus invertit se: utrobique tamen, ut vidisti, sui similis. 27. Nempe: Magnus est Iudex qvi judicabit eam, mercedemque illi dabit secundum merita sua. Digna enim est, qvoniam non vult resipiscere sed antiqvum obtinet, nec recedit ab Idololatria suâ.

28. Audi & attende, qvid tibi de media ista columnâ narraturi sumus: qvia Magnum istud Mysterium est magnæ urbis Babylon, & magnæ meretricis, ejusque judicij. 29. Columnam hanc æqvaliter cum cæteris stantem vidisti, sed in eâ figuram

156

Tabulæ qvadratæ, cum inscriptione magni Iudicis: Magnus est Dominus, qvi judicavit eam. 30. Magnus est Dominus hic ab initio, & extra illum nihil est Magnum: Magnus ipse est, & habet Vias mirabiles, qvas observat. 31. Permittit admodum crescere (usque ad tempus, tempora, & dimidium temporis) columnam illam mediam, qvæ se expandit longè latèque: nec videtur ruere posse. 32. Sed ruet, dicit Dominus Magnus ille Iudex, qui manu suâ columnam illam tenet mediam, & judicabit eam manu suâ, & prosternet ad Terram per Angelum fortem, qvem emissurus est. 33. Ille Te, ait Iehova, velut turbine venti præcipitem <dabit> in mare, & mare, ait Iehova, claudet super Te os suum: conturbabo enim illud contra Te, nec illud qvisqvam poterit tranqvillare, nisi Ego, dicit Iehova. 34. Nam tum demùm, qvum exsecuta fuerit Manus mea, qvod decrevi tranqvillabo illud: qvia Mare meum est, & Balænæ sunt in manua meâ! 35. Secundò, Magnus iste Iudex ideò est, qvia magna esse facit in hominum oculis ea, qvæ ruitura sunt: postea verò pronunciat sententiam contra id qvod magnum est, & hoc magnum coram Magno judice confundi, & in ludibrium Mundo universo sisti necesse est. 36. Magnus est Iudex ille, qvia qvod parvum est in oculis hominum magnum esse facit. 37. Et iste Iudex pronunciat ex alto sententiam super Meretricem, ut detur ipsi mensura calicis, qvem infudit ipsa sibi, qvemadmodum vidisti lateri Tabulæ inscriptum, Ego tibi trado Calicem iræ. 38. Calicem hunc ipsa sibi plenum infudit per Homicidia, Adulteria, Idololatrias, & Afflictiones multorum, ex hoc potionabit Dominus ex calice Iræ. 39. Duos enim calices habet in manu sua Iudex ille magnus, Calicem Gratiæ, calicem Iræ ac Furoris. 40. Ex uno haurendam dat Gratiam & misericordiam omnibus sui timentibus, se amantibus, sibique confidentibus. 41. Ex altero vero potionat homines ille primus & ultimus, eo potu, qvem ipsi sibi infundunt: qvod qvis serit, idipsum metet: qvia secundum meritum cujusque feret sententiam cuique magnus ille Iudex. 42. Sicut ab altero latere Tabulæ vidisti: Sangvinem, Ignem Gladium:

                                                  157

ita ecce subitò effundet Dominus Iræ calicem & edicet sententiam contra Babylonem, & Homicidas in falsâ spirituali Ierusalem. 43. Gladio effundi oportebit sangvinem eorum: & sangvis eorum per plateas sangvinolentæ Pharisaicæ Ierusalem undæ instar fluett, & Equi maculabuntur sangvine, imò in sangvine morientur Eqvus cum Eqvite. 44. Et disjicientur in escam avibus & Equos ab avibus velut feram sylvestrem devorari necesse est, sicut scriptum in libro. 45. Et ecce Babilon in sangvine fluitabit! fietque citò ac velociter, ut Babilon ita circumluatur sangvine, ut adiri â nemine possit. 46. Propter ingentem fornicationem mittam super eos gladium, & propter ingentem idololatriam effundetur sangvis eorum. 47. Et qvemadmodum ipsi lambebant sangvinem in terra, nec permiserunt fructificare Arbores, sed suffoderunt eas, & Vineam Domini feræ instar bestiæ demoliti sunt, Tyrannide suâ multos ad mortem condemnantes. 48. Audi Tu falsa Hierusalem, & superba Babilon! Sangvinem Tuum vicissim Terra sorbebit. 49. Audi Tu Babilon, & Tu falsa Ierusalem! Ego Iehova pronuncio adversus Te, ut subvertantur moenia Tua! 50. Et fumum Tuum conspici oportebit, ascendentem ex Te sicut fumus aridæ & succensæ Terræ, qvam restingvere potest nemo, nisi Ego Dominus, rore ac pluviâ 51. Hæc est prima adversus Te sententia, Sangvis, Ignis Gladius. 52. Secunda est secundo Tabulæ lateri inscripta, Sulphur, Mors & Interitus: & hæc est terribilissima sententia, æternùm interminabilis poenæ. 53. Qvod veniet primùm super omnes induratos Pharaonis Fratres, Mosen & Prophetas audire renuentes: qvibus, qvicqvid audiunt & vident, pro nihilo reputatur, nec firmissimo Prophetico & Evangelico sermoni credentibus. 54. Deinde ferit sententia hæc eos, omnes, qvi se idololatriâ ingurgitant velut aqvâ, qvos Tibi repræsentabant sculptæ in medio Tabulæ imagines & idola variorum teterrimorum Animalium. 55. Ah, ah! Adorare Idola, & spiritus demortuos, horrenda gentilisque abominatio est! Ecce tamen Babilon & falsa Ierusalem iniverunt cum Abominationibus Ethnicorum consensum. 56. Propterea dicimus

158.

cum Babilon ruet, convertendos esse populos Gentiles: qvia & ipsi Babilon sunt! 57. Dicimus igitur, Qvisqvis audire sibi non vult sententiam, Sulphur, Mors, & Interitus, is Babilone exeat, resipiscat, & Evangelio credat, ne participet de plagis ipsius, sicut scriptum est in libro. 58. Tertia Sententia est Tabulæ in Columnâ conversio, sicut videras: Conversa qvidem est, sed reperta ex altera parte æqvè sui similis. 59. Atque hæc est sententia, super Columnam hanc â Coeli terræque Iudice lata: qvia inversa est, sed in Idololatria sua mansit sicut ante: ideòque non diu manebit, Tempus enim ejus transijt. 60. Propterea Ventus ecce ruit, & in columnam istam cum impetu irruet: cumque illa minabitur ruinam, multi se ab eâ conterendos putabunt, qvemadmodum Tu putasti, cùm ruere videres. 61. Dominus tamen avertet eam alio, & procella â Domino ingens prosternet eam, ut licet in Septentionem cadere constituerit, & conterere omnia, in Meridiem tamen illi sit cadendum. 62. Et conspicietur fumus illius ascendens in terris Meridialibus, neque impedire id poterunt robusta Meridiana brachia: qvia omnipotens De manus exseqvetur hoc per Turbinem ab Oriente, & per Turbinem â Septentrione. 63. Hîc conticuerunt paululum: & mox rursum, Ecce hîc jaces ô Tu Columna Magna! qvantumvis magna et robusta fueris, magnitudo tamen tua cum fumo ad coelos ascendit nebulæ instar: qvia Omnipotentia Dei confudit Te.

 64. In diebus illis implebitur proverbum: Mulier amisit amasium suum.

 65. Per eosdem dies Eqvus qvidam abjiciet soleas suas: 66. Velociter enim cursitabit, fumumque & ustriginem magnæ urbis Babilon colligere, & Babilonem readificare laborabit. 67. Sed in præveloci illo cursu & saltatu insilet cuspidato cuidam præacuto stipiti: cui infixus seipsum transfodiet, ut viscera effluant. 68. Nec tamen morietur, sed consanescet, & Babilonem non curabit amplius. 69. Venientque per eosdem dies ad ipsum Iuvenes duo, lagenas ferentes duas, unam Vino, alteram oleo impletam, his consanaturi

                                                159

Eqvum. 70. Et revalescet, [glorificans altered] Nomen Dei.

 71. Iisdem diebus, cùm ruere incipiet Babilon, prodibit inflatus Ursus & aculeatus Echinus, dicentes: Nos Babilonem reædificabimus, & gloriosam efficiemus. 72. Sed Urso præcîdentur Unqves sui, & Echino confrigentur aculei sui, Babilonque solo æqvata manebit, nec reædificabitur unqvam. 73. Iisdem diebus advolabit celer nuncius cum sigillo magno, Babilonem jam se tueri non posse: eò qvod Dominus ipse pugnet contra eam. 74. Qvô audito qvidam consternatus de solio decidet, cerviceque fractâ jacebit exanimis. 75. Veniet autem etiam in castra illorum nuncius, qvi Babilonem oppugnant, dicens: Is qvi Babiloni succerrere proposuerat, mortuus jam est, corpusque humi jacet, neque sepeliri honorificè, terroris causâ, poterit. 76. Proelium enim invalescet, & horror ingens obruet omnes Babilonis propugnatores. 77. Et Terra, & Ignis, & Aer, & Aqva, pugnabunt adversus Babilonem: Dominus enim concitabit ista omnia, et qvoqvo se vertent, omnia proeliabuntur contra eos. 78. Et celer mittetur in diebus illis nuncius ad Infantem, literas ipsi hunc in sensum ferens: Veni, & Baptismum suscipe. 79. Ipse verò cunctabitur, nec statim veniet: tempus enim ipsi præfinitum veniet paulò post. 80. Tu verò abi viam Tuam, & ista conscribere memento.