The Hartlib Papers

<TRANS avail="yes"></TRANS>
Title:Copy Letter, Kinner To Athanasius Kircher, In Latin
Dating:undated
Ref:1/33/36A-B
Notes:Adjunct (littera C) to letter dated 20 May 1648 at 1/33/33.
[1/33/36A]

Ad Athanasium Kycherum, Romam. Ex Operum tuorum titulo singulariter me afficit Mundus subterraneus, et Natura machinis animata. Utinam tam beatus sim: ut vel ad editionem usque tantorum moliminum rebus humanis superesse; vel argumenta duntaxat alterutrius Operis propiùs lustrare qveam! Mirari autem qvis non immeritò debeat: dum Reverentia Vestra Romæ explorat Mundum subterrananeum; sub idem tempus hîc Dantisci magis magisque detegi Mundum æthereum, à Clarissimo Domino Joanne Hevelio, amico nostro magno: cujus Selenographia, hoc ipso anno typis Gedanensibus descripta, nescio an Alpes vestros jam superavit; dignum cedro Opus, et singulari ornamento futurum Bibiliothecæ Vaticanæ. Sed qvid intelligemus, obsecro, per Subterraneum illum Mundum? an solum Minerale Regnum, ita Hermeticis Philosophis dictum? an totum Globi terreni Structuram interiorem, ad Centrum usque? Et si istud: qvid qvæso Centro adsignabitur? an cum Theologis Orcus? (qvod rectiùs fieri Sacra perhibent Oracula, et Ecclesiasticæ Antiqvitatis svadet autoritas:) an cum Hermeticis Sol, vel potiùs Coelum qvoddam corporale? Hi enim Circumferentiam Universi cum Centro eatenus exæqvant: illam spiritualem, ideoque latè diffusam; hoc corporale, hinc et compactum, asserentes: et non contemnendis, (ab Homine, Lapide Philosophico, et aliis Rebus, desumtis) testimoniis assertioni suæ fidem facientes. Qvorum magnificis rationbius, qvæ non videntur esse de nihilo, qvomodo rationabiliter obviari debeat; (rationibus enim qvodvis dogma Philosophicum uti asseritur, ita destruitur:) à Reverentiâ Vestrâ doceri perqvàm aveo. Sub Naturâ verò machinis animatâ intelligemusné etiam Perpetuum illud Mobile; tantoperè à multis decantatum, à nemine (qvod nôrim) verè evestigatum? qvale dari posse omninò certus sum. Qvod enim Naturæ est possibile, idem et Arti; si hæc illius rectè insistat vestigiis. Et si ita: prodibitné qvid simile Archimedéæ Sphæræ, incluso spiritu agitatæ? aut Trevisanæ Machinæ, è ferro et magnete exstructæ? vel Drebbeliano Globo, à lampade subjectâ tectè circumacto? vel sapietné qvid è Rosiano Collegio? Verbo: eritné Artificium Mechanicum, vel Physicum, vel altioris indaginis? et servietné iste motus solummodò pascendis oculis; an alios qvoque in aliis Machinis motûs, pro vitæ humanæ necessitatibus, producere atpus erit? Eo qvamvis in hisce secretioribus ferè sim [Greek: ónos pròs lúran]: cogito tamen, si mechanicé procedere debeat; oportere id vel per Pondera, vel per Cylindracea, aut alia [instructa?] fieri. Sed ubique occurrere possunt frustrationes variæ; si non calculi, aut mechanici errore, saltem materiæ contumaciâ: qvibus aut præponderatrix vis nimium intendi, aut retardatrix debilitari possit, adeoque nisus porrò retròque vitiari. Jam levicula ab initio (vel qvandocunque) hallucinatio successivè infinitas dabit frustrationes: qvod Reverentiæ Vestræ è Mathesi satis superque notum. Prætulerim ergò artificium Physicum, pro meâ simplicitate: si haberi, et dextrè rebus applicari qveat. Nam si qvis vivam illam Creatoris vocem, FIAT, (qvâ motus naturalis omnibus Rebus illicò fuit inditus) æmulari; hoc est, Hermetici Magisterii vivifico igne qvamlibet rem decenter animare posset: crediderim ego, omnes Motûs naturalis species (singulas scilicet in determinatis suis subjectis) ad miraculum usque exaltari; et illis qvoque, qvibus à naturâ denegatum, localem qvandam motionem artificiosè indi posse. Si tamen erro: correctionem Reverentiæ Vestræ libenter feram. [flourish?] [&c?]
[1/33/36B]

[Hartlib?:] Litera C.