The Hartlib Papers

    Virtutes Medicinæ à me Panacæa vulgi dictæ, prout Experientiâ eas observavi

1. Epilepsiam Infantum perfectè curat, seque admirabilis auxilij [Medicinam? MS edge] in hoc affectu exhibet; alias insuper etiam Adultorum species Epilepsiæ eradicat, si usus ejus diu contenuetur, et convenientia (in primis Helleborina) purgantia non omittantur.

2. In Vertigine, Hemicrania, Cephalalgia, Visusque debilitate semper se valdè salutarem præbuit. Consumit enim & exsiccat humores qui prædictos affectus causarunt, naturalemque Capiti restituit temperiem.

3. Melancholicis, ut et Hypochondriacis insigniter prodest, modò conjungantur Purgantia convenientia, sic obstructiones aperiuntur, vapores noxij consumuntur, visceraque corroborantur, ita ut citò symptomata tristitiæ releventur; et nisi morbus sit hæreditarius aut nimis inveteratus, per hujus Medicinæ continuationem omninò ægrotus curatur.

4. In Pleuritide (in primis morbi principio) efficacissimum remedium est; discutit enim per sudorem materiam quæ adhuc subtilis est, et ne in abscessum eat, impedit, simulque dolores demulcet & ardorem affecti locus tollit.

5. In Cholera seu subversione stomachi et Ventris eximias vires demonstrat, sistit quippe citò vehementes ejusmodi evacuationes, confortat Ventriculum, Visceraque corroborat.

6. Stomachi ægritudinibus ortis ex causa frigida aut visciditate quadam quæ illum imbecillem reddiderunt, apprimè medetur; restituit enim Appetitum perditum, et Concoctionem Naturalem inducit; consumit etiam acrem et mordacem humorem, ex quo appetitus inordinati cretæ, argillæ, & similium oriri solent.

7. Lumbricos potenter exturbat, Symptomataque exinde orta tollit, consumendo putredinem ex qua generati sunt.

8. Hydropem radicitùs curat (præmissis Purgantibus convenientibus) expellendo serositatem per Urinam, & Hepar debile roborando, modò de ægro nondum planè actum sit.

9. In omnibus Catharris (ipsoque suffocativo) validissimum largitur auxilium; calefacit enim & corroborat, Cerebrum, Pituitam digerit, et per sudorem, urinam, & insensilem transpirationem serosos humores consumit, pulmonibusque citò succurrit.

10. In profluvijs Ventris, Lienteria, Diarrhæa, et Dysenteria, remedium est præstantissimum; Comprimit enim materiæ peccantis corruptionem, et malignitatem si qua adsit, corrigit, Intestina simul corroborando, sedatque Febrem quæ sæpè juncta esse solet.

11. In Sputo Sangvinis, sive ab interna corruptione, sive à vulnere pectoris malè curato, orto, specificum est remedium; suâ quippe Balsamica et aurea qualitate glutinat rupta & lacerata egregie, Venasque diffissas benignè sanat.

12. Colicam passionem, omniaque Ventris tormina sedat, licet etiam crudelissima, modò Clysteres convenientes, et sacculi topicè applicati non omittantur.

13. In fluore albo Mulierum felici successu adhibetur, et si qua etiam totius Corporis Cachetria juncta sit, attamen habitum pristinum corporis naturalem reducit, obstructiones Matricis reserando, fermentum corruptum corrigendo, bonumque introducendo, modò non temporis longinquitate morbus omnino factus sit incurabilis, ut interdum evenire solet.

14. Cum Menses Muliebres ex obstructione vasorum vel humorum cruditate supprimuntur, Medicamen hoc, corpore decenter priùs expurgato, [catchword: per]

15 In Doloribus Arthriticis vehementissimis, sive Podagra, sive Chiragra, sive Ischias sit, excellentes vires exserit, in primis si ipsi semel menstruatim præmittatur Purgans meum specificum; Consumit enim humores in partibus extremis hærentes, Cerebro juncturisque robur apportat, easque contra ejus modi influxus præmunit. Non autem hîc intelligo tales Podagricos, qui jam nodosi facti sunt, et quorum viscera diuturnitate mali planè corrupta sunt, tales enim non nisi vera Potabili Auro curari possunt.

16. In eradicanda Luc Venerea, excellens est medicamen; præmisso quippe purgante ex Turpetho minerali efficacissimè depravatos humores corrigit, transmutat, & insensiliter expellit; ita ut Ulcera exinde orta sine ulteriori cura externa, sanentur fundamentaliter Balsamica aurea hujus Arcani qualitate; si qua autem materia peccans inter os & periostium jam in grumos tophosque concreta sit, etiam alia convenientia Topica applicanda sunt.

17. Qvi Scabie maligna, Prurigineque tali quæ Lepræ approximat, infecti sunt, magnum ex hoc Medicamine solatium hauriunt, convenientibus purgationibus præmissis continuare debent usum ejus per aliquot septimanas, sic pedetentim adusti illi humores corriguntur, naturalisque Sanguificatio introducitur.

18. Pestis omniumque Febrium pestilentialium & contagiosorum tam certum antidotum est, quale vix melius desiderari possit: Mox enim postquam aliquis sentit se infectum esse, sumat dimidiam Drachmam Vitrioli albi, vomitumque unum vel alterum expectet; finitis 12. horis assumat hoc Alexipharmacum desudando per 2. horas circiter, idque bis ad minimum de die repetendo, videbit intra tres dies ad summum, quanta potentiâ omnis pestilentialis malignitas abacta sit. In hoc casu autem, tanquam omnium morborum periculosissimo, Dosis singulis vicibus integra debet esse drachma, præservativè sufficit dimidia.

19. Consimilem effectum habet in aliis Malignis Febribus, Morbo Ungarico, Variolis, Morbillis, Petechiis, & ardentibus Febribus, ubi per sudorem & urinam efficacissimè malignos humores expellit, corrigit, inque naturalem statum transmutat.

20. Phreneticum quoque unum vel alterum hoc Solari Arcano restitui, vapores quippe cerebrum petentes, mentemque perturbantes, corrigit, & spiritus feroces sedat.

21. Si tam Apoplexia quàm Paralysis adhuc sunt recentes, efficaciter eas profligat, modò æger non sit nimis provectæ ætatis, tunc continuo hujus Medicinæ usu per aliquot septimanas membra resoluta calefacit, obstructionem tollit, materiam quam spiritus intercludit dissipat, læsaque membra pristino motui restituit.

22. In Spasmo Colli & Capitis præclaros quoque effectus edidit, nervos enim calefacit, acremque materiam, quæ ejus modi convulsiones progignit consumit.

23. Tremorem membrorum ex ortum vel ex nervorum imbecillitate ob senilem ætatem; velex humoribus frigidis, nimirùm nimia mercurij tractatione, vel nimia Crapula &c. per usum continuatum ad aliquot septimanas tollit, corrigendo istam frigiditatem, nervosque roborando. [catchword: 24.]

24. In Palpatatione Cordis, Lyporhymijs, in quibus subitò consternatio cordis, spirituumque interceptio accidit, subitaneum largitur remedium, Citò enim tanquam excellens Cardiacam ad Cor penetrat, Spiritus refocillat, & naturam confortat.

25. Icterum flavum præmissis purgantibus convenientibus, ut et alios Hepatis affectus, à causa frigida, aut obstructione, aut imbecillitate ortos, eradicat; potentissimè enim ejus modi obstructiones reserat, frigidosque humores suo benigno calore temperat.

26. Scorbuticos, et qui tenentur diuturnis viscerum obstructionibus, multùm recreat, sique per aliquot septimanas Medicinæ usum continuent, successivè restituit, corruptum sangvinem corrigendo, deoppilando viscera, contracturamque scorbuticam resolvendo.

27. Lienosis, qui Splenis duritie, extensione & inflatione laborant, unde lateris sinistri dolor, torpor, & dyspnæa [&c?] cum alijs symptomatibus oriri solent, valdè conducibilis est hæc Medicina, quæ consumit ejusmodi flatulentam materiam, eamque insensili transpiratione discutit & ejicit.

28. In retentione Urinæ vel Ischuria valdè efficacem deprehendi hanc Medicinam; ut et in Stranguria & stillicidio Urinæ ex Calculo Vesicæ orto, debet bis de die sumi mane & vesperi, quousque Urina naturaliter profluat; nec dubito quin etiam in Ulcere vesicæ singularem effectum largitura sit, propter Balsamicam & detergentem suam benignam qualitatem.

29. Gonorrhæam ex imbecillitate facultatis retentricis in spermaticis vasis, aut ex acribus humoribus ibidem hospitantibus ortam (nam virulenta Gonorrhæa ad supra allegatam Luem Veneream pertinet) quàm optimè curat, confortando & moderatè calefaciendo vasa spermatica, acresque humores mitigando et corrigendo.

30. Vteri suffocationem efficaciter retundit, dissipando ejusmodi vapores ascendentes, qui uterum[altered] in sua sede perturbant, uterum confortando et consimiles vapores præmuniendo.

31. Promovet quoque partum, quando is ex virium naturalium imbecillitate fieri nequit; corroborando enim naturam, excitandoque conatus naturales, expellit foetum; eâdem qualitate etiam retentam secundinam suaviter protrudit.

32. Reddit etiam Conjunges foecundos, si alter uter vel uterque ob depravatam constitutionem vasorum spermaticorum, vel ob Semen nimis frigidum vel corruptum inidoneus sit ad liberorum generationem; non tantùm enim corruptum semen expellit , sed etiam partes genitales renovat, moderatè excalefacit, spermataque regenerat.

33. In Febribus tam intermittentibus quàm continuis et putridis, felicissimo cum successu exhibetur, præmissis prius purgantibus convenientibus. Nisi enim Corpus prius à fæculentioribus crassamentis purgatum sit, tam citò hæc Medicina operari non potest. Vix autem dabitur magis appropriatum in Febribus purgans, quàm Resina ex Scammoneo per spiritum Vini extracta, cujus 12. aut 15. grana cum tantundem Tartari vitriolati commiscentur, haustuloque Vini recipiuntur. Hæc Purgatio se rectè & suo tempore administretur, tam potentem hanc Medicinam reddit, ut nulla Febris sit, quæ illi cedere non cogatur.

34. Contusiones internas ex casu aliquo aut alia vi externa ortas, egregiè sanat; Dissolvit enim Sanguinem coagulatum, eumque à putredine præservat.

35. Excellentissimum etiam est Remedium contra Vulnera & Plagas [catchword: recentes]

36. Contra varia Ulcera in primis, quæ ob maximam corporis humiditatem sanationem respuunt, cum maxima utilitate assumitur; si enim continuè per aliquot septimas intus sumitur, præscriptâ Diætâ accommodata, mirum quantos effectus dat supra omnes potiones ligni guajacini, salsaparillæ, chinæ, aut aliorum vulgarium, id quod experientiâ doctus dico, etiam in tenellis & debilibus complexionibus.

       Finaliter, non tantùm in supradictis, sed et in aliis morbis, corroborantia, incidentia, & deoppilantia requirentibus, summo cum fructu adhibetur: et semper recipi potest, quando omnibus aliis medicamentis abstinere, et ad sola confortantia confugere Medicus cogitur, dummodò semper administretur manibus Medici prudentis, servata convenienti Diæta, continuando remedia juxta necessitatem, uno verbo, observando omnes alios Canones requisitos, ad Curam morbi, quem depellendum Medicus suscepit. Non enim encomia supra dicta fundata sunt super intentione aliqua empirica irrationali ac confusa, ac si hoc unico solo Medicamine sepositis & seclusis omnibus aliis adjuvantibus Medicinis, absolutè prædictis omnibus morbis & symptomatibus satisfieri possit, in omnibus personis, omni tempore, sine observatione an morbus adhuc curabilis sit nec ne, ut et sine respectu diversarum complexionum, ætatis, sexus, quatuor anni temporum, sineque observatione Diætæ etc Summatim, sine ulla ratione & methodo. Absit hoc; sed indicavi in quibus affectibus primariam operam hoc medicamen contulerit, adjunctis et aliis ratione morbi necessariis prout quemlibet Medicum conscientiosum scire oportet & decet necessaria alia adjungere Ordinaria Dosis adultorum est dimidia Drachma, etiam scrupulus tantum in tenellis et juventibus, infantibus aliquot grana sufficiunt. In Peste verò aliisque acutis et periculosis morbis integra propinatur Drachma, aut cum haustulo vini, aut alio convenienti liquore.