The Hartlib Papers

Title:News From The Continent, In Latin And German
Dating:8 January 1635
Ref:11/1/29A-B
[11/1/29A]

[right margin: NB. dz wort grace dz laut in diesen landen noch so frembde. Nondum id rectè considerant, quod regeneratio consistit in ingeneratione spiritualis vitæ et principii, sed ferè tantum obscuros quosdam habitus aut actuales motus per regenerationis et gratiæ voculam intelligunt, unde velim mihi vestratium censuram impetres de meo aliquo, [quod?] per Dominum Duræum mitto, exercitio de fide, quo respondi Domini Riveti objectionibus quibusdam contra meam de fide exercitationem, collectaneis subjunctam.]
[another hand:]
                     S.
 Mein leztes war von 1 Ianuar. Vom H. aber hab ich nun in 2 wochen keins bekommen, wz die vhrsach, mus ich mit der zeit gewarten. H. Rulitius ist bey mier gewesen vnd mier die scripta richtig abgegeben. Er wird ihn schon von Amsterdam schreiben wz vor newe turbæ ihn zuhanden stossen, möchte wünschen er were in England blieben, wird vieleicht mit H. Duræo wieder kommen. Dicta &facta Christi gefallen mier sehr woll. pertinet ad titulos [subactorios?], attamen ad analysin principij revelationis instituendam prodesse potest. [Quod?] ad tractatum de deceptionibus, suspendo judicium, esse in eo multa pclara et insignia, vel primo inspectu[altered] non licet dubitare, an autem res tota ita eximia, ut nihil possit aut debeat desiderari; altius cogitandum, et proximè scribum plura. Sanè ad manifestanda nostris hominibus practicæ Theologiæ vera principia propter modum [conducet?]. Cavilla autem eorum qui theol. pract. minus [sunt?] periti, non nulla prævideo. Implicari conscientias certitudinem salutis aut impossibilen aut difficilem fieri, saltem inter idiotas, quorum utique captus æquè parum aptus ad formandum aliquod certum inter tot tricas judicium, quam ad capiendas alias subtiles litigantium[altered] et altercantium controversias Itaque autor forem, ne hic tractatus in lucem iret absque vel præmissa vel subjuncta evidenti[altered] descriptione et designatione veræ gratiæ, ut homines primo instruantur quid esse debeant, quam redarguuntur de deceptionibus. Videor mihi generalem observasse, [quod?] excellentissimi quique Anglorum semper [versentur?] in eo quid non sit Christianus, qui in eo quid [sit,?] et ita urgere legem, ut Evangelium [ambulet?] quid [simul?], sed non pari [passum?]. Hausi ex his occasionibus quosdam conceptus de modo verum Christianum verâ, clarâ affirmativâ et positivâ descriptione ita signandi, ut illa conscientiæ et gratiæ necessaria distinctio conscientias minus implicaret
[11/1/29B]

quos conceptus, si possem, concione aliquâ libenter elaborarem sed uti otium! O utinam otium mihi esset tales et similes theologiæ practicæ partes accommodandi ad catechesin nostram Heidelbergensem cujus methodus mihi videtur[altered] harum omnium rerum optimè capax et maximè apta ad [insiniundam?] et propagandam theologiam [practicam?]. Sed ad alia Domini Duræi analysin mediocriter percepi, fit mihi indies probabilior. Insignem analyseos modum esse judico, infallibilem esse nondum persuadeor, hoc tamen, ut nvlla sit minus fallibilis. Intelligat utcunque istum modum possum, sed nondum imitari, quia exercitatio requiritur, quam occupationes prohibent. Spero [tamen?] me ad Logicam meam non parum lucis accepisse. Ad hujus elaborationem Verulamus [organum?] admodum opto, et ut commodo alicubi habere possim omnem movebo lapidem De augment. scient. jamtum accepi - Quoniam mihi autem constitutum est geneseos aliquod exemplum dare secundum illius et meam methodum ex libro naturæ sicut in technol. theol. dedi aliquod ex libro scripturæ, id eò rogo velis mihi communicare omnes[altered] historicas instantias de glacie quas habere poteris psertim a. eas velim mihi describi [cures?] quas in historia sua naturali habet fortâsse Verulamius. Multos habeo in rebus Logicis conceptus, sed ut prima vice possit tam accurata esse elaboratio, quin cum tempore meliorationem admittat, vereor. Sed quid de mea pecunia? Duas tantum, ut nosti, ab Ungaro acceperam libras. Ex ijs paucula sanè sunt q restant, et vix duabus sufficiunt hebdomadibus <left margin: dimidiâ librâ in tabellionem jamtum ex ijs erogata.>. Mittam tibi, 60 vel 70 exemplaria meæ contra Botsaccum apologiæ, q ut vendas pro me rogo ut solvere juvent quod pro impressione[altered] mutuo acceptum[altered] exposui. Ex hoc scripto exemplum habes quantum constet privata alicujus schedulæ impressio. Septem habet liber plagulas (: bogen:) et 250 impressa sunt exemplaria. Hæc in summa constant. imperialibus sedecim. 12 enim solvi pro labore et 4 pro carta. Vale. 8 Ian. 1635.